Zwiększone zapotrzebowanie na cement, związane z intensywnym rozwojem budownictwa oraz budową dróg krajowych i autostrad w ramach drugiej perspektywy unijnej, to ważne wyzwanie dla branży cementowej w Polsce. Jest to wyzwanie, któremu branża jest w stanie sprostać. Proponujemy stabilny jakościowo produkt, powstający wyłącznie na bazie krajowych surowców, który pozwala realizować najśmielsze wizje projektantów i architektów. Według prognoz instytutów badawczych analizujących sytuację sektora budowalnego można spodziewać się, że sprzedaż cementu w roku 2018 będzie zbliżona do 18 mln ton, co oznacza wzrost o ok. 6-7,0 % w stosunku do wyniku roku 2017.


Przemysł cementowy w Polsce tworzy 14 zakładów należących do 9 producentów (alfabetycznie): Cementownia Kraków – Nowa Huta, Cementownia Odra SA, Cementownia Warta SA, CEMEX Polska, Dyckerhoff Polska, Górażdże Cement SA, Górka Cement, Grupa Ożarów SA i Lafarge Cement SA. Zakłady zlokalizowane są na terenie 8 województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, łódzkiego, małopolskiego, opolskiego, pomorskiego, śląskiego i świętokrzyskiego.

W wyniku inwestycji przekraczających 10 mld złotych, przeprowadzonych przez właścicieli w ostatnich dwóch dekadach, przemysł cementowy w Polsce jest najnowocześniejszym w Europie. Jego zdolności produkcyjne sięgają 22-24 mln ton cementu i obecnie są wykorzystywane w ok. 75%.



Przemysł cementowy jest znaczącym płatnikiem podatków, zarówno w skali kraju, jak i w środowiskach lokalnych, małych gminach, w których działają cementownie. Do produkcji wykorzystuje wyłącznie polskie surowce. To także znaczący i ceniony pracodawca zatrudniający bezpośrednio ponad 4 tysięcy osób, a pośrednio tworzy – ok. 25 tysięcy.

SYTUACJA RYNKOWA

Rynek cementu jest ściśle powiązany z rynkiem budowlanym. W 2016 roku mieliśmy do czynienia z zastojem inwestycyjnym i branża cementowa kończyła rok z pewną dozą niepewności i obaw. Po kiepskim pierwszym kwartale 2017 roku, począwszy od kwietnia, produkcja budowlano-montażowa systematycznie rosła. W 2017 roku ruszyło budownictwo infrastrukturalne. Widać było rozpoczęte inwestycje drogowe – w tym budowę dróg i autostrad o nawierzchniach betonowych oraz pierwsze inwestycje na kolei. Były pozytywne informacje z rynku budownictwa mieszkaniowego – indywidualnego i deweloperskiego. W stabilnym, swoim tempie rozwijało się także budownictwo kubaturowe - przemysłowe. To wszystko sprawia, że rok 2017 był dobrym rokiem dla polskiej gospodarki i dla przemysłu cementowego. W 2017 roku (dane szacunkowe SPC), wielkość zużycia cementu w Polsce wyniosła ok. 17 mln ton, o 7-8 % więcej niż w 2016 roku.

Prognozy na 2018 rok są również bardzo dobre. Informacje z rynku budowlanego napawają optymizmem. Fundusze unijne są i będą w najbliższych latach kluczowym czynnikiem wpływającym na perspektywy rozwoju rynku budowlanego. Spodziewany jest wzrost znaczenia przede wszystkim budownictwa kolejowego. Plan PKP PLK na 2018 rok to ogłoszone przetargi na około 10 mld zł, z czego ok. 2/3 ma się przełożyć na podpisane umowy. Na koniec 2018 roku PKP PLK chce mieć 40 mld zł w zakontraktowanych inwestycjach. Wg firmy Emmerson wartość produkcji budowlano - montażowej w budownictwie drogowym w 2017 roku przekroczyła 19 mld złotych i była o 28% wyższa od tej w 2016 roku. W 2018 roku spodziewany jest wzrost w tym segmencie o kolejne 11% - do ponad 22 mld złotych. Utrzymają się pozytywne perspektywy budownictwa mieszkaniowego i przemysłowego. Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych przewiduje, że sprzedaż cementu w Polsce w 2018 roku wyniesie 18,4 mln ton, o 8 % więcej niż w 2017 roku. Z kolei firma Emmerson prognozuje wzrost, jednak według niej sprzedaż cementu w 2018 powinna wynieść ok. 17,9 mln ton.

WKŁAD SEKTORA CEMENTOWEGO W OCHRONĘ KLIMATU

Od początku wprowadzenia w Unii Europejskiej Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji CO2, przemysł cementowy konsekwentnie realizuje politykę redukcji emisji. Jest to zadanie wymagające zarówno pod względem technicznym i technologicznym, jak i pod względem nakładów inwestycyjnych. Polityka UE dotycząca ochrony klimatu jest konsekwentnie prowadzona od momentu ratyfikacji protokołu z Kioto. Dzięki jej realizacji emisja antropogeniczna w sektorach EU ETS jest ciągle monitorowana. Wiele sektorów, w tym przemysł cementowy, konsekwentnie zmniejsza swoją jednostkową, produktową emisję CO2. W porównaniu do emisji z 1998 roku, która stanowiła dla Polski tzw. bazę Kioto, sektor cementowy w Polsce zredukował tę emisję o 26%. Stało się tak dlatego, że wszystkie nowe inwestycje przeprowadzone od połowy lat 90. obejmowały również zmniejszenie oddziaływania cementowni na środowisko w tym zmniejszenie emisji.

Dzięki zaangażowaniu ogromnych nakładów finansowych i zastosowaniu najnowszych rozwiązań technologicznych, takich jak prekalcynatory, nowoczesne wysokosprawne palniki, suszarnie surowca, paliwa alternatywne w tym te zawierające tzw. biomasę - udało się (dane SPC z roku 2016) zredukować emisję produktową do poziomu 807 kgCO2 na tonę klinkieru. W przeliczeniu na 1 tonę cementu daje bardzo niski wskaźnik 617 kgCO2. Należy szczególnie pamiętać o fakcie, że 63% tej emisji to tzw. emisja surowcowa, pochodząca z rozkładu kamienia wapiennego stosowanego w produkcji, której to emisji nie można uniknąć w procesie piecowym. Nie da się wyprodukować klinkieru/cementu bez naturalnej emisji rozkładu wynoszącej około 525 kg CO2 na tonę klinkieru.

Czy można wykorzystując najnowsze osiągnięcia nauki i techniki zmniejszyć emisję z sektora cementowego? Sposoby zmniejszenia emisji poprzez wyłapywanie i składowanie CO2 (CCS) nie zdały egzaminu. Technologie, które obecnie są brane pod uwagę i promowane to tzw. CCU – carbon capture and utilization. Mają one wychwytywać CO2 i ponownie wykorzystywać w procesach produkcji np. paliw naturalnych. Oceniamy, że ten kierunek może mieć szanse powodzenia i wspieramy poszukiwania takich rozwiązań. Trzeba pamiętać jednak o tym, że nakłady inwestycyjne ponoszone na nowe technologie muszą się zwrócić w krótszym bądź dłuższym okresie.

Wprowadzenie restrykcyjnych przepisów i nierealnych benchmarków będzie prowadziło do utraty konkurencyjności przemysłu – szczególnie przemysłu energochłonnego jakim jest przemysł cementowy. W konsekwencji, zastąpienie polskiej i unijnej produkcji importem spoza Wspólnoty UE!

CEMENT I BETON W GOSPODARCE O OBIEGU ZAMKNIĘTYM (GOZ)

Cementownie w Polsce to nowoczesne, w pełni zmodernizowane zakłady wyposażone w najlepsze dostępne techniki i technologie produkcyjne. Dzięki modernizacji zakładów o 40% zredukowano jednostkowe zużycie ciepła na tonę wyrobu, a tym samym znacząco obniżono emisję do powietrza.

Zastępowanie w procesie produkcyjnym surowców naturalnych odpadowymi z innych branż stanowi istotny wkład przemysłu cementowego w Gospodarkę o Obiegu Zamkniętym (GOZ).

W GOZ jedną z rozważanych metod odzysku energii z odpadów jest co-processing w przemyśle cementowym. W Polsce cementownie niemal od 20 lat stosują paliwa alternatywne i są do tego dobrze przygotowane. W dalszym ciągu inwestują, aby było możliwe zwiększenie udziału tych paliw w instalacji. Przy obecnie rosnącym poziomie produkcji cementu – przewiduje się w 2020 roku roczną produkcję cementu na poziomie 19 mln ton - mogą zagospodarować nawet do 1,5 mln ton odpadów komunalnych w postaci paliwa RDF (ang. Refused Derived Fuel).

Co-processing paliw alternatywnych w cementowniach to unikalny proces, w którym z paliwa alternatywnego uzyskuje się ciepło do obróbki termicznej surowców w piecu, a część nieorganiczna w postaci popiołu stanowi składnik zestawu surowcowego. Około 80% paliw alternatywnych wykorzystywanych przez cementownie stanowi gotowe, zmieszane paliwo produkowane na bazie odpadów komunalnych. Dlatego też, celowe jest włączenie cementowni w realizację coraz wyższych poziomów recyklingu odpadów komunalnych, które są obowiązkowe dla gmin - odzwierciedliłoby to realne poziomy recyklingu na poziomie gminy, które mogłyby być uwzględnione w raportowaniu.

Z badań przeprowadzonych w lutym 2018 r. przez Data Tribe oraz ARC Rynek i Opinia na zlecenie SPC wynika, że dzięki zagospodarowaniu odpadów komunalnych i produkcji paliw RDF branża cementowa wspiera walkę z zaleganiem odpadów na wysypiskach i walkę ze smogiem. Według 46% badanych największy wpływ na obniżenie jakości powietrza ma spalanie śmieci w piecach domowych. Aż 71% respondentów oczekuje, żeby przetwarzanie odpadów z gospodarstw domowych prowadziło do tego, aby jak najmniej śmieci trafiało na wysypiska.

Ponad połowa pytanych zgadza się, żeby odpady z gospodarstw domowych wchodziły w skład paliw alternatywnych i były dzięki temu skutecznie eliminowane z obiegu. 36% badanych zgadza się ze stwierdzeniem, że spalanie paliw alternatywnych z odpadów w cementowniach, to najbardziej bezpieczne dla środowiska rozwiązanie. Tak więc wykorzystanie odpadów jako składnika paliw alternatywnych w cementowniach, a nie jako paliwa w piecach domowych, przyczynia się nie tylko do zmniejszenia ilości śmieci na wysypiskach, ale także do zmniejszenia smogu wokół nas. Emisja CO2 z termicznego przekształcania odpadów w cementowniach powinna być traktowana jako neutralna w Systemie Handlu Emisjami, podobnie jak to ma miejsce w przypadku spalarni odpadów komunalnych, które nie są one objęte tym systemem.

DROGI BETONOWE - NIEZMIENNIE DOBRE

Polska ma bogate doświadczenia w budowie dróg betonowych. Pierwsza nawierzchnia betonowa powstała pod koniec XIX wieku na Placu Solnym we Wrocławiu. Drogi betonowe były budowane zarówno w Polsce międzywojennej jak i powojennej. Obecnie mamy 650 km autostrad i dróg ekspresowych z nawierzchnią betonową, a w planach lub budowie do 2023 roku kolejnych ponad 750 km. Po zakończeniu Programu Budowy dróg Ekspresowych i Autostrad sieć dróg szybkiego ruchu o nawierzchni betonowej będzie liczyła ponad 1300 km, co będzie stanowiło ok. 27 % wszystkich dróg szybkiego ruchu.
Na drogach jest miejsce dla różnych technologii i tylko zdrowa konkurencja prowadzi do doskonalenia technologii. Koszty budowy nawierzchni betonowej, tylko przy kategorii ruchu KR1 są nieznacznie wyższe od kosztów budowy nawierzchni bitumicznej. Natomiast przy kategoriach ruchu od KR2 do KR7 budowa dróg betonowych jest znacznie korzystniejsza kosztowo. Nawierzchnie betonowe są konkurencyjne kosztowo i pozwalają osiągnąć niższy whole life costs – łączny koszt budowy i życia konstrukcji/inwestycji.

W Polsce mamy także ok. 800 km lokalnych dróg betonowych: gminnych, powiatowych i wojewódzkich. SPC szacuje, że rocznie w Polsce buduje się ok. 120 km dróg lokalnych/samorządowych w technologii betonowej.

Z badań na temat nawierzchni dróg samorządowych przeprowadzonych pod koniec 2017 r. przez Data Tribe oraz ARC Rynek i Opinia na zlecenie SPC wynika, że największym wyzwaniem dla co czwartego samorządu są remonty nawierzchni. Natomiast najczęściej występujące problemy stanowią dziury i koleiny postrzegane jako konsekwencje niedopasowania nawierzchni do warunków klimatycznych i przeciążenia transportem towarowym.

Respondenci badania zadeklarowali, że najistotniejszymi parametrami decydującymi o doborze nawierzchni danej inwestycji drogowej jest trwałość - 55 proc. oraz co zrozumiałe, cena - 39 proc. wskazań. Poszukiwanie wytrzymałości i oszczędności w inwestycjach powoduje, że samorządowcy sięgają po różne rozwiązania – aż w 80 proc. jednostek w ostatniej kadencji zrealizowano inwestycję drogową z nawierzchnią inną niż asfaltowa.

Poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie nawierzchni drogowych wydaje się dość istotnym czynnikiem, w którym urzędnicy upatrują możliwości poprawy stanu dróg samorządowych. Co czwarty respondent wskazał, że w 2018 r. rozważa sięgnięcie po nową technologię, a co piąty, że rozważa wykorzystanie technologii betonowej.

SPC zaprasza na seminarium poświęcone betonowym nawierzchniom drogowym pt. „Drogi betonowe - niezmiennie dobre”, które odbędzie się 9 maja 2018 roku podczas Międzynarodowych Targów Budownictwa Drogowego Autostrada – Polska: Centrum Kongresowe Targi Kielce, ul. Zakładowa 1, w godz. 11.00 – 15.00. Podczas seminarium zaprezentujemy, poparte naukowymi badaniami i praktycznymi doświadczeniami, zalety nawierzchni betonowych zarówno w zakresie budowy dróg krajowych, jak i samorządowych.

BHP W PRZEMYŚLE CEMENTOWYM

Przemysł cementowy w Polsce zatrudnia bezpośrednio ok. 4000 pracowników. Ponad 3300, to osoby związane bezpośrednio z produkcją w zakładach cementowych. Kolejne 8000 osób może pracować rocznie w zakładach cementowych w charakterze podwykonawców. Ilość tych pracowników jest uzależniona od aktualnych zadań remontowych lub inwestycyjnych.

W ostatnich latach nasze zakłady zostały gruntownie zmodernizowane. W trakcie prac modernizacyjnych oraz inwestycyjnych ogromną wagę przykłada się do wprowadzania najwyższych standardów dotyczących bezpieczeństwa. Jednak poza rozwiązaniami technicznymi, bardzo istotnym aspektem jest podnoszenie świadomości oraz kultury pracy wśród naszych pracowników i podwykonawców. Takie działania podejmowane są na skalę krajową, ale również w społecznościach lokalnych. Kwestie bezpieczeństwa są przedstawiane w trakcie dni otwartych w zakładach oraz w trakcie „dni bezpieczeństwa”.

Jednakże, pomimo naszych działań, wypadki ciągle występują. Ich liczba waha się od 10 do 20 rocznie we wszystkich zakładach cementowych. Jest ona uzależniona, w dużym stopniu od prac inwestycyjnych i remontowych, w trakcie których warunki funkcjonowania zakładu są odmienne od standardowych.

Naszym celem jako przemysłu, jest osiągnięcie celu: ZERO wypadków na terenie naszych zakładów. W tym celu zespół roboczy ds. BHP, złożony z przedstawicieli wszystkich zakładów, aktywnie współpracuje na poziomie Stowarzyszenia Producentów Cementu. Celem zespołu jest wypracowanie i wdrożenie optymalnych standardów dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa w naszym przemyśle: opracowywanie wspólnych wymagań dla pracowników, opracowywanie wspólnych wymagań dla podwykonawców, audyty w zakładach cementowych – wymiana spostrzeżeń i doświadczeń, udział w konferencjach międzysektorowych.

Jednym z projektów podejmowanych w ramach SPC są działania w zakresie bezpieczeństwa kierowców. Jego celem jest zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa w transporcie, w szczególności u podwykonawców i kierowców zewnętrznych.
Zespół przygotował oraz rozpowszechnia wśród firm transportowych świadczących usługi dla sektora cementowego informacje o wymaganiach i rekomendacjach dotyczących pojazdów.

Stowarzyszenie Producentów Cementu aktywnie współpracuje instytucjami zewnętrznymi oraz innymi stowarzyszeniami branżowymi, w ramach wymiany doświadczeń oraz popularyzacji najwyższych standardów bezpieczeństwa w przemyśle.

BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE Z BETONU – POWRÓT PREFABRYKACJI

Zastosowanie betonu to kierunek rozwoju nowoczesnego i niedrogiego budownictwa. Szczególnie warto się przyjrzeć budownictwu z betonu prefabrykowanego, które cieszy się ogromnym uznaniem zwłaszcza w krajach skandynawskich. Za wyborem tej technologii dla budownictwa mieszkaniowego przemawiają: szybkość montażu, dokładność wykonania i trwałość konstrukcji. Przykłady dobrego budownictwa prefabrykowanego można spotkać również w Polsce. W grudniu 2017 r.

Stowarzyszenie Producentów Cementu przyznało nagrodę główną w konkursie Polski Cement w Architekturze pracowni BBGK Architekci, która zaprojektowała budynek mieszkalny przy ul. Sprzecznej 4 w Warszawie. W tym obiekcie beton jest podstawowym materiałem konstrukcyjnym, otrzymał doskonałą fakturę, jest kolorowy, a przede wszystkim powstał w procesie prefabrykacji. To najlepszy przykład nowoczesnego, zrównoważonego budownictwa.

O budownictwie prefabrykowanym, zastosowaniu betonu w różnych aspektach będzie mowa podczas X konferencji DNI BETONU, która w dniach 8-10 października 2018 r. odbędzie się w Wiśle. Dni Betonu to największe w Polsce spotkanie osób związanych nie tylko z produkcją i technologią betonu, ale przede wszystkim z szeroko rozumianym budownictwem. W 2016 roku konferencja skupiła prawie 1000 uczestników z kraju i zagranicy.

PROGRAM „PEWNY CEMENT”

Wychodząc naprzeciw potrzebom odpowiedzialnych i świadomych konsumentów, dla których rozpoznanie produktu gorszej lub niepewnej jakości jest praktycznie niewykonalne, Stowarzyszenie Producentów Cementu wprowadziło nowe, zrozumiałe również dla osób niezwiązanych z branżą budowlaną oznaczenie najwyższej jakości produktu pod nazwą „Pewny Cement”.
Znak jakości „Pewny Cement” przyznawany jest przez Kapitułę za spełnienie najwyższych norm i specyfikacji technicznych dotyczących parametrów cementu na wszystkich etapach: produkcji, konfekcjonowania i dystrybucji.

Znak jakości cementu „Pewny Cement” oznacza najwyższej jakości produkt, który spełnia najostrzejsze normy i podlega drobiazgowej procedurze kontroli na każdym etapie produkcji i dystrybucji.

Przyznawany jest tylko najlepszym producentom. Do Programu przystąpili kolejni uczestnicy. Obecnie jest to 7 firm. Górażdże Cement S.A., Lafarge Cement S.A., Grupa OŻARÓW S.A., Cementownia WARTA S.A., CEMEX Polska Sp. z o.o. Cementownia ODRA S.A., CEMENTOWNIA Kraków-Nowa Huta Sp. z o.o.

UCZESTNICY SPOTKANIA PRASOWEGO SPC:

Andrzej Ptak – przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu (prezes zarządu i dyrektor generalny GRUPA OŻARÓW SA),
Ernest Jelito – członek zarządu Stowarzyszenia Producentów Cementu (prezes zarządu i dyrektor generalny GÓRAŻDŻE CEMENT SA),
Krzysztof Kieres - członek zarządu Stowarzyszenia Producentów Cementu (prezes zarządu i dyrektor generalny Dyckerhoff Polska),
Xavier Guesnu – członek zarządu Stowarzyszenia Producentów Cementu (prezes zarządu i dyrektor generalny LAFARGE CEMENT SA),
prof. Jan Deja – dyrektor Biura Zarządu Stowarzyszenia Producentów Cementu,
Bohdan Wyżnikiewicz - prezes zarządu Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych,
Roman Stanisławski – prezes BUDIZOL Sp. z o.o..

Autor: spc - zobacz wizytówkę firmy