Od 1 stycznia 2021 r. projektanci i inwestorzy muszą się liczyć z nowymi wymaganiami dla budynków, dotyczącymi niższego współczynnika przenikania ciepła przez przegrody (U) oraz maksymalnego zapotrzebowania budynku na energię pierwotną (Ep). Oba współczynniki wpływają nie tylko na proces projektowania i budowy domów, ale również wybór sposobu ich ogrzewania. Nieodpowiednio zaizolowane ściany, podłogi czy dachy oraz przestarzałe technologicznie kotły nie będą w stanie sprostać obostrzeniom.


Wchodzące w życie z nowym rokiem regulacje prawne to ostatni etap zmian wynikających z obowiązku dostosowania polskiego budownictwa do wymagań europejskiej dyrektywy o efektywności energetycznej budynków (EPBD). Jeśli chodzi o wymagania stawiane przegrodom, to najbardziej ekonomicznym sposobem ich spełnienia będzie inwestycja w ocieplenie.
Branża producentów płyt styropianowych dla budownictwa ocenia, że konsekwentne zmiany współczynników U i Ep są niezbędne i przyniosą znaczące korzyści nie tylko środowisku ale i inwestorom. Eksperci podkreślają, że technologie, które umożliwiają osiągnięcie wdrażanych wymagań, są już dostępne, a nowe wymagania pozwolą wyeliminować przestarzałe i nieefektywne produkty, przyczyniając się do rozwoju budownictwa i gospodarki.

– Poziomy wymagań, które mają wejść w życie od 2021 r., właściwie trudno określać jako „nowe”. Zarówno zmieniane współczynniki, jak i data ich wprowadzenia, są elementem planu zmian na rzecz poprawy efektywności energetycznej polskich budynków, który wprowadzono do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie już w 2013 r. Zgodnie z założeniami tego planu, wymagania zmieniały się sukcesywnie już w 2014 i w 2017 roku. Okres dostosowania naszego budownictwa do europejskich wymagań i standardów branża producentów styropianu wykorzystała nie tylko na rozwój technologii, które pozwolą na ich spełnienie, ale także na działania edukacyjne skierowane do konsumentów. Ponieważ budynków nie buduje się i nie ociepla na trzy lata, które dzieliły kolejne zmiany wymagań poziomów U, od momentu przyjęcia krajowych założeń wskazywaliśmy, by przy planowaniu i wykonywaniu tych prac od razu brać pod uwagę wymagania docelowe, które będą obowiązywać już w 2021 r. – mówi Kamil Kiejna, prezes zarządu Polskiego Stowarzyszenia Producentów Styropianu.

Aktualne, obowiązujące od 2017 r. zapotrzebowanie budynku na nieodnawialną energię (Ep), wynosi 95 kWh/m² rocznie. Od roku 2021 dla budynku jednorodzinnego będzie to 70 kWh/m² rocznie. Z kolei współczynnik przenikania ciepła (U) określający izolacyjność cieplną przegród budowlanych, który dla ścian zewnętrznych obecnie wynosi 0,23 W/(m2.K), od 2021 r. obniży się do 0,20 W/(m².K). Dla dachów będzie to zmiana z 0,18 W/(m².K) na 0,15 W/(m².K).

Harmonogram czasowy i wartości graniczne współczynnika przenikania ciepła U dla ścian zewnętrznych oraz współczynnika zapotrzebowania budynku na energię pierwotną Ep:


Część środowiska budowlanego obawia się, że nowe, ostrzejsze wymagania zwiększą koszty budowy i wpłyną na możliwości nabywcze konsumentów. Apeluje, by zamiast zaostrzania szczegółowych parametrów technicznych wyrobów budowlanych, decyzje o tym, w jaki sposób spełnić standardy energooszczędności, pozostawić projektantom i architektom. Branża producentów styropianu nie zgadza się z takim podejściem i wraz z innymi organizacjami wystąpiła do Ministerstwa Rozwoju w obronie konsekwentnego wprowadzania zmian.

– Budownictwo to branża, w której zarówno pojedynczy wyrób, jak i wspólny końcowy produkt w postaci budynku jest zaplanowany na dekady. Stawianie szczegółowych wymagań w zakresie parametrów technicznych dla wyrobów budowlanych w przepisach jest niezbędne, ponieważ pozwala określić minima, poniżej których schodzić nie będzie można na żadnym etapie. Doświadczenia nie tylko naszej branży wskazują, że za hasłami tzw. normowego lub legislacyjnego ograniczania innowacyjności i postępu technologicznego zwykle nie idą rozwiązania, które są korzystne dla konsumentów – komentuje Kiejna.

Prezes PSPS wskazuje, że zmiany wymagań w budownictwie związane z ochroną środowiska były wprowadzane nie tylko stopniowo, ale i racjonalnie. Zwraca również uwagę, że najnowsze i ostateczne wymagania U dla domów jednorodzinnych, które zaczną obowiązywać od 2021 roku, dla budynków zajmowanych przez organ wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę lub organ administracji publicznej, a będących ich własnością, obowiązują już od 1 stycznia 2019 r. Z tą samą datą budynki te musiały objąć także znacznie surowsze niż dla budynków jednorodzinnych standardy dotyczące Ep – 45 kWh/m² na rok.

– Zapotrzebowanie polskich budynków na energię jest bardzo wysokie, znacznie wyższe niż w wielu krajach Europy. Przez nieocieplone ściany i dachy ucieka nawet 1/3 ciepła. To realny koszt i wydatek, na który nas nie stać. Inwestycja większych środków na etapie budowy zwyczajnie się opłaci, ponieważ znajdzie natychmiastowe odzwierciedlenie w stałych kosztach eksploatacji, z których oszczędności pozostaną w domowych budżetach – kończy Prezes PSPS.


Kalkulacje wzrostu kosztów, jaki pociągną za sobą zmiany wymagań, wskazują, że za ocieplenie ścian styropianem w systemie ETICS po 1 stycznia przyjdzie zapłacić około 10-15 % więcej niż dotychczas. Wzrost kompleksowego kosztu budowy domu zgodnie z nowym standardem energetycznym szacuje się na około 20%. Eksperci zwracają jednak uwagę, że dom wykonany zgodnie z nowymi przepisami będzie miał znacząco lepszą charakterystykę energetyczną, przez co jego utrzymanie będzie również mniej kosztowne. Warto też zauważyć, że większość projektów budynków już od kilku lat opracowywana jest w oparciu o wymagania (i związane z nimi kosztorysy) roku 2021, stąd formalna zmiana wymagań powinna nastąpić w sposób płynny.