Polska Izba Przemysłu Chemicznego wraz ze stowarzyszeniami przemysłu chemicznego Grupy Wyszehradzkiej (Polska, Czechy, Słowacja, Węgry) wystosowała list do Przewodniczącej Komisji Europejskiej, Ursuli von der Leyen, w którym przedstawione zostały wspólne priorytety i konkretne propozycje dotyczące wzmocnienia konkurencyjności i odporności europejskiego sektora chemicznego.

Adresatami wspólnego apelu są: Polska Izba Przemysłu Chemicznego, Stowarzyszenie Przemysłu Chemicznego Republiki Czeskiej, Stowarzyszenie Przemysłu Chemicznego i Farmaceutycznego Republiki Słowackiej oraz Węgierskie Stowarzyszenie Przemysłu Chemicznego. Organizacje zgodnie podkreślają, że głos krajów Europy Środkowej i Wschodniej – pomimo ich istotnego wkładu w przemysł chemiczny UE – nie znajduje wystarczającego odzwierciedlenia w konsultacjach i debatach strategicznych na poziomie europejskim.

– Dziś przemysł chemiczny w Europie gra w nierówną grę. Wynika to z odmiennych uwarunkowań gospodarczych, różnych możliwości finansowania inwestycji i zupełnie innych punktów startowych w transformacji energetycznej pomiędzy Europą Środkowo-Wschodnią a Zachodnią. Na te trudności nakłada się jeszcze globalna presja konkurencyjna i skomplikowane, często niespójne przepisy, które w naszym regionie szczególnie mocno obciążają przedsiębiorstwa. Mimo to cele klimatyczne i zapisy regulacyjne dla całej Europy są takie same – podkreślił dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego – Jeśli Unia Europejska chce skutecznie realizować wizję zielonej i cyfrowej przyszłości, powinna równolegle wzmacniać fundamenty swojego przemysłu. Oznacza to tworzenie takich warunków, w których wszystkie regiony mają porównywalne szanse rozwoju i modernizacji. Aby było to możliwe, konieczny jest stały, otwarty dialog między decydentami a przemysłem, oparty na partnerskim podejściu i uwzględnianiu realiów każdego z regionów – dodaje.

Sygnatariusze listu odnieśli się do publikowanych w ostatnim czasie dokumentów Komisji Europejskiej. Przedstawiciele branży chemicznej zgodnie podkreślili, że Omnibus VI oraz Planu Działań na rzecz europejskiego przemysłu chemicznego stanowią krok w kierunku stworzenia lepszego i bardziej efektywnego otoczenia regulacyjnego dla europejskiego sektora chemicznego, jednak, aby te inicjatywy realnie wpłynęły na poprawę konkurencyjności przemysłu, muszą zostać wdrożone jak najszybciej, tak aby ograniczyć przedłużającą się niepewność regulacyjną.

Organizacje zaapelowały o priorytetowe potraktowanie działań mających kluczowe znaczenie dla wzmocnienia pozycji konkurencyjnej europejskiego przemysłu chemicznego, takich jak:

• konieczność aktualizacji wytycznych dotyczących rekompensat kosztów pośrednich,

• udoskonalenie instrumentów ochrony rynku,

• utworzenie Sojuszu na Rzecz Krytycznych Chemikaliów (ang. Critical Chemicals Alliance),

• przyjęcie rzeczywistej redukcji obciążeń jako główny cel Pakietu dla Przemysłu Chemicznego (ang. Chemical Industry Package),

• uwzględnienie specyfiki mniej zamożnych regionów i ich odmiennych punktów startowych w transformacji energetycznej oraz zapewnienie dostępności zasobów dla wszystkich technologii redukujących emisje CO₂, zgodnie z zasadą neutralności technologicznej.

W liście zwrócono również uwagę na kwestie, które nie zostały ujęte w opublikowanym na początku lipca br. Planie działań na rzecz europejskiego przemysłu chemicznego ani w pakiecie Omnibus dla chemikaliów. Organizacje przedstawiły wspólne propozycje rozwiązań, których wdrożenie jest niezbędne dla odbudowy konkurencyjności sektora, w tym m.in.:

1. Przegląd i reforma pakietu Fit for 55, w tym: utrzymanie bezpłatnych uprawnień EU ETS dla sektorów objętych CBAM, stopniowe dostosowanie ceny emisji CO₂ w celu zmniejszenia obciążenia przedsiębiorstw, a także ustalenie bardziej realistycznych celów produkcji wodoru odnawialnego (RFNBO).

2. Zmniejszenie wysokich cen gazu, który dla przemysłu chemicznego stanowi zarówno źródło energii, jak i surowiec. Wysiłki powinny koncentrować się na dywersyfikacji dostaw, w tym wsparciu zwiększenia produkcji europejskiej.

3. Wdrożenie dodatkowego mechanizmu kompensacyjnego w celu ograniczenia nierówności konkurencyjnych wynikających z nierównych obciążeń regulacyjnych i kosztów energii.

Jak zaznaczają Eksperci, skuteczna realizacja proponowanych rozwiązań wymaga szczególnego uwzględnienia warunków, w jakich działa przemysł chemiczny w Europie Środkowej i Wschodniej, w tym skali potrzeb inwestycyjnych i ograniczeń strukturalnych. Pominięcie tych aspektów mogłoby nie tylko ograniczyć efekty reform, ale również utrwalić istniejące dysproporcje między regionami UE.